تعریف دیپلماسی
دیپلماسی دانشی است مرکب : دیپلماسی دانش بسیطی نیست، بلکه توده انبوهی از اصول و قواعد حقوقی و ویژگیهای فردی دیپلمات ها و آداب و رسوم تشریفاتی و مقررات اداری است که همه با هم، دانشی را که (دیپلماسی) می نامیم، تشکیل می دهند.
بهمین دلیل، ما از دیپلماسی، به عنوان یک علم مستقل، سخن نمی گویم و ترجیح می دهیم از آن به عنوان یک (دانش) که در اقوام مفهومی گسترده تر از (علم) دارد یاد کنیم، آنهم دانشی مرکب که جنبه های مختلف علمی، هنری، فنی و مدیریت را در خود جمع دارد،
جنبه علمی یا حقوقی دیپلماسی: دیپلماسی جنبه علمی دارد، در آن قسمت که از علم حقوق، خصوصأ حقوق بین الملل سرچشمه می گیرد. این قسمت از دیپلماسی دارای قواعد خاص خود بوده و نحوه کار معلوم و محدوده صلاحیت و امکانات و عمل دیپلمات ها در آن، از قبل مشخص شده است. این قواعد بعضی قرار دادی هستند و بمانند قانون تدوین شده اند. مانند محتویات کنوانسیونهای دین درباره روابط دیپلماتیک و کنسولی (۱۹۹۱ و ۱۹۹۳)، و بعضی عرفی میباشند.
جنبه هنری یا سیاسی دیپلماسی : دیپلماسی هنر است در قسمتی که به سیاست مربوط می شود. هنر مذاکره و ابتکار و اقدام به موقع و نحوه جلب موافقت و رسیدن به سازش، که اینها همه به میزان اطلاعات و معلومات و همچنین ویژگیهای اخلاقی و خصوصیات شخصی و فردی دیپلماتها بستگی دارد. این قواعد قابل تدوین نیستند و در زمان و مکان مختلف و بنابر اوضاع و احوال تنير می کنند.
جنبه فنی یا تشریفاتی دیپلماسی: دیپلماسی یک فن (تکنیک) است، در آنجا که به تشریفات ارتباط پیدا می کند.
دیپلماسی و نقش مهم آن در روزگاران باستان
دیپلماسی در دوران باستان پدید آمد. شکل جنینی آن حتی در جامعه قبیله ای وجود داشت. لیکن در باره دیپلماسی، به معنی حقیقی این کلمه، فقط می توان در دورانی به بحث و فحص پرداخت که دولت گسترش می یابد. اندیشه ورزان، در ضمن توصیف ویژگیهای توسعه مناسبات اجتماعی چنین استنتاج کرده اند که مردمان در جریان زندگی تولید اجتماعی خود به مراحلی از مناسبات تولیدی معین و ضرور گام می نهند، که مستقل از اراده آنهاست و با مراحل و مدارج معین تکامل تبروهای مولد آنها مطابقت دارد. مجموع این مناسبات تولیدی، ساختار اقتصادی جامعه را تشكيل می دهد، که زیر ساخت واقعی است، و رو ساخت حقوقی و سیاسی برآن بر پا می شود و اشکال معین آگاهی اجتماعی با آن مطابقت پیدا می کند.
مطالعه این کتاب برای دولتمردان و علاقه مندانی و کسانی که وارد حرفه دیپلماسی و یا با روابط بین المللی به نحوی ارتباط دارند آموزنده است.
این کتاب معتقد است دیپلماسی، جزئی از روساخت سیاسی است، خصیصه آن وسيلة مناسبات اجتماعی، ادوار اقتصادی گوناگون ویژه و پیش از همه، به وسیله ماهیت دولتی مشخص می شود
زند فرد از معدود دیپلماتهایی است که پس از انقلاب نیز با ادامه خدمت در مناصب مختلف سیاسی از جمله در سمت مدیر کل سیاسی و امور بین الملل وزارت امور خارجه دیپلماسی نوپای جمهوری اسلامی را یاری داد.وی خاطرات خود را در مسئولیت وزارت امور خارجه در این کتاب نوشته است